mục lục
"目 录
1.学而时习之
2.君子务本
3.吾日三省吾身
4.入则孝,出则弟
5.贤贤易色
6.慎终追远
7.温良恭俭让
8.礼之用,和为贵
9.贫而乐,富而好礼
10.为政以德
11.道之以德,齐之以礼
12.三十而立,四十而不惑
13.温故而知新
14.学而不思则罔,思而不学则殆
15.知之为知之,不知为不知,是知也
16.言寡尤,行寡悔,禄在其中矣
17.人而无信,不知其可也
18.损益可知
19.人而不仁,如礼何
20.礼,与其奢也,宁俭
21.君使臣以礼,臣事君以忠
22.君子无终食之间违仁
23.朝闻道,夕死可矣
24.义之与比
25.不患无位,患所以立
26.吾道一以贯之
27.君子喻于义,小人喻于利
28.见贤思齐
29.事父母几谏
30.言之不出,耻躬之不逮也
31.以约失之者鲜矣
32.讷于言而敏于行
33.闻一以知十
34.朽木不可雕也
35.老者安之,朋友信之,少者怀之
36.箪食瓢饮不改其乐
37.文质彬彬,然后君子
38.知之者不如好之者,好之者不如乐之者
39.知者乐水,仁者乐山
40.己欲立而立人,己欲达而达人
41.学而不厌,诲人不倦
42.举一反三
43.从吾所好
44.不义而富且贵,于我如浮云
45.三人行,必有我师焉
46.我欲仁,斯仁至矣
47.士不可以不弘毅,任重而道远
48.兴于《诗》
49.子绝四
50.叩其两端
51.后生可畏
52.匹夫不可夺志
53.岁寒,然后知松柏之后凋也
54.知者不惑,仁者不忧,勇者不惧
55.厩焚问人
56.未知生,焉知死
57.克己复礼为仁
58.四海之内皆兄弟
59.百姓不足,君孰与足
60.君君,臣臣,父父,子子
61.君子成人之美
62.子帅以正,孰敢不正
63.苟子之不欲,虽赏之不窃
64.仁者爱人
65.先有司,赦小过,举贤才
66.名不正,则言不顺
67.其身正,不令而行
68.富而后教
69.欲速则不达
70.和而不同
71.刚毅木讷,近仁
72.士而怀居,不足以为士矣
73.君子耻其言而过其行
74.知其不可而为之
75.修己以安百姓
76.君子固穷
77.杀身成仁
78.工欲善其事,必先利其器
79.人无远虑,必有近忧
80.躬自厚而薄责于人
81.不以言举人,不以人废言
82.己所不欲,勿施于人
83.小不忍则乱大谋
84.众恶之,必察焉
85.人能弘道
86.过而不改,是谓过矣
87.当仁,不让于师
88.有教无类
89.不患寡而患不均,不患贫而患不安
90.君子有三戒
91.性相近也,习相远也
92.好仁不好学,其蔽也愚
93.饱食终日,无所用心,难矣哉
94.往者不可谏,来者犹可追
95.士见危致命,见得思义
96.博学笃志,切问近思
97.学而优则仕
98.君子之过也,如日月之食焉
99.因民之所利而利之
100.不知命,无以为君子也
Mục lục
1.Đã học rồi mà thường ngày lại luyện tập đúng giờ
2.Quân tử chăm chú vào việc gốc
3.Hàng ngày tôi tự kiểm điểm nhiều lần
4.Ở nhà thì hiếu thảo với cha mẹ, ra ngoài thì kính anh chị và người hơn tuổi
5.Coi trọng đức tốt mà không coi trọng sắc đẹp
6.Lo tang lễ chu đáo khi cha mẹ mãn phận, và tưởng nhớ tổ tiên các đời trước
7.Ôn hòa, lương thiện, cung kính, kiệm ước, khiêm nhượng
8.Trong việc giữ lễ, có niềm hòa khí là quý trọng
9.Nghèo mà lạc quan, giàu mà trọng lễ nghĩa
10.Lấy đức để quản lý nhà nước
11.Đem điều đức hạnh mà chỉ bảo dân, đem điều lễ nghi mà dạy bảo dân
12.Tuổi ba mươi có thể tự chủ và độc lập, tuổi bốn mươi có thể không bị thế giới bên ngoài mê hoặc
13.Ôn lại những điều đã học do đó mà có thêm những nhận thức mới, phát hiện mới
14.Học mà chẳng chịu suy nghĩ, thì không hiểu biết và không có thu hoạch; Suy nghĩ mà chẳng chịu học, thì lòng dạ chẳng yên ổn
15.Biết thì nói là biết, không biết thì nói là không biết, như thế mới là biết
16.Nói năng ít sai, làm ít hối hận, thì bổng lộc nằm trong ấy rồi
17.Một người không tín thực thì không thể nào làm nên danh phận được
18.Những nội dung thêm bớt là có thể biết được
19.Người ta mà chẳng có lòng nhân, làm sao mà thi hành lễ tiết
20.Trong lễ tiết nghi thức, nếu xa hoa thái quá, thì tiết kiệm còn hơn
21.Vua sai khiến bề tôi phải giữ lễ phép, bề tôi thờ phụng vua thì phải trung thành
22.Người quân tử không bao giờ lìa bỏ điều nhân, dẫu cho trong khoảng một bữa ăn
23.Buổi sáng nghe được đạo lý, buổi chiều dù chết cũng chịu
24.Làm theo nguyên tắc thích đáng, hơp lý
25.Chớ lo mình không có chức vị, chỉ lo mình chẳng đủ tài đức xứng với chức vị thôi
26.Đạo ta là do nơi một lẽ mà suốt thông tất cả
27.Bậc quân tử tinh tường về việc nghĩa, kẻ tiểu nhân rành rẽ về việc lợi
28.Thấy người hiền đức, thì phải học tập và noi theo
29.Làm con thờ cha mẹ, nếu thấy cha mẹ lầm lỗi thì nên can gián một cách dịu ngọt
30.Thận trọng lời nói ra, hành mà không kịp ngôn thì lấy làm hổ thẹn
31.Người biết tự kiềm chế mình mà phạm sai lầm là rất ít
32.Nói năng phải cẩn thận, hành động phải nhanh nhẹn
33.Nghe được một việc, có thể suy ra được mười việc
34.Gỗ mục không chạm khắc được
35.Làm cho người già được yên vui; làm cho bạn bè tin cậy mình; làm cho bạn trẻ tưởng nhớ mình
36.Cuộc sống nghèo túng cũng không thay đổi niềm vui của mình
37.Tài hoa văn nghệ và tính tình chất phác kết hợp hoàn hảo mới là người quân tử
38.Người biết đạo không bằng người ưa đạo, người ưa đạo không bằng người vui với đạo
39.Người trí ưa nước, còn người nhân thích núi
40.Người muốn đứng vững thì cũng phải cho người khác đứng vững; người muốn việc gì cũng làm được thì cũng phải cho người khác như mình
41.Kiên trì học tập không biết chán, dạy bảo người khác không biết mệt mỏi
42.Học một biết mười
43.Làm việc ta thích
44.Giàu có phú quý bằng thủ đoạn bất nghĩa, ta coi như đám mây trôi vậy
45.Ba người cùng đi, tất có người là thầy ta
46.Miễn là ta muốn đạt điều nhân thì điều nhân sẽ đến
47.Kẻ sĩ không thể thiếu lí tưởng lớn lao và ý chí kiên cường, bởi vì họ phải gánh vác trách nhiệm nặng nề
48.Đọc “Kinh thi” có thể khiến người ta phấn chấn tinh thần, có ý chí hướng thiện
49.Không Tử không có bốn khuyết điểm này
50.Hỏi rõ đầu đuôi sự việc
51.Lớp trẻ vượt trội lớp đàn anh nên đáng sợ
52.Không thể ép bức và cướp đoạt ý chí của một người đàn ông bình thường
53.Mùa lạnh, mới biết cây thông cây bách rụng lá sau cùng
54.Người có trí tuệ không bị mê hoặc, người có nhân đức không bao giờ lo âu, người có dũng khí chẳng bao giờ sợ hãi
55.Chuồng ngựa bị cháy chỉ hỏi có người bị thương không
56.Chưa hiểu đạo lí của sự sống, sao biết đạo lí của sự chết
57.Khắc phục ham muốn của mình, làm việc theo lễ, đó là nhân
58.Đâu đâu cũng là anh em cả
59.Nếu người dân thiếu ăn thì làm sao mà vua đủ được
60.Làm vua phải ra vua, quan ra quan, cha ra cha, con ra con
61.Người quân tử nên giúp người làm điều tốt đẹp
62.Ngài gương mẫu giữ chính đạo thì ai dám không giữ
63.Nếu ngài không tham lam, dù có thưởng, cũng không có người ăn trộm
64.Nhân tức là yêu người
65.Trước hãy giao việc và kiểm soát người dưới quyền, bỏ qua lỗi nhỏ, chọn cử hiền tài
66.Danh không hợp thì lời nói sẽ không thuận
67.Bản thân chính đáng, dù không ra lệnh, người dân cũng chấp hành
68.Sau khi người dân giàu có phải giáo hóa
69.Muốn thành công thì không nên nôn nóng vội vã
70.Hòa hợp nhưng không nhất thiết phải giống nhau
71.Kiên cường, kiên nghị, mộc mạc, nói năng cẩn thận, gần với đạo nhân
72.Người mà lưu luyến cuộc sống gia đình an nhàn thì không thể gọi là kẻ sĩ
73.Quân tử hổ thẹn vì nói nhiều làm ít
74.Đã biết không làm nổi mà cứ cố làm
75.Tu dưỡng mình để cho người dân được yên vui
76.Trong lúc nghèo túng quân tử vẫn giữ được khí tiết của mình
77.Xả thân để thành nhân
78.Người thợ muốn làm ra sản phẩm tốt thì tất phải có công cụ tốt đã
79.Người không lo nghĩ về tương lai lâu dài thì sẽ có nỗi buồn trước mắt
80.Tự trách mình nhiều, trách người ít hơn
81.Không vì lời nói hay mà tiến cử người, cũng không vì người xấu mà bỏ lời nói hay
82.Những gì mình không muốn làm, cũng chớ bắt người khác làm
83.Không nhẫn nại việc nhỏ thì có thể làm hỏng việc lớn
84.Người bị mọi người ghét thì phải xem xét có đúng không
85.Người có thể làm cho đạo được phát huy rạng rỡ
86.Có sai lầm mà không sửa, đấy mới thật là sai lầm
87.Trước mặt đức nhân, dù là thầy, cũng không nhường nhịn
88.Dạy người, không phân biệt thứ hạng giàu, nghèo, dở, hay
89.Không sợ dân ít mà sợ của cải phân phối không đều, không sợ nghèo mà sợ không yên ổn
90.Quân tử có ba điều phải răn ngừa
91.Khi mới sinh ra, tính tình người ta gần giống nhau, vì hoàn cảnh khác nhau, vì vậy tính tình cũng khác đi rất nhiều
92.Ham đức nhân mà không hiếu học, cái tệ là dễ bị lừa bịp
93.Suốt ngày chỉ biết ăn no ngồi không, không chịu bận tâm làm việc gì, loại người như thế khó có tiến bộ
94.Việc đã qua không thể xoay chuyển, việc sắp tới có thể còn kịp
95.Kẻ sĩ khi gặp nguy hiểm dám hi sinh tính mạng, thấy mối lợi thì nghĩ nên lấy hay không
96.Học rộng mà kiên trì chí hướng và hứng thú của mình; hỏi cặn kẽ, nghĩ nhiều tới vấn đề trước mắt
97.Người có học thì đi làm quan
98.Sai lầm của người quân tử như nhật thực và nguyệt thực
99.Thuận theo lợi của dân mà hướng dẫn họ làm lợi
100.Không biết mệnh trời thì không thể trở thành quân tử được
"